Çka duhet të dini për qarkullimin e pagesave në vend
Qarkullimin e pagesave e përbëjnë të gjitha pagesat e bëra në denarë nga pjesëmarrësit në qarkullimin e pagesave përmes institucioneve që janë përgjegjëse për kryerjen e qarkullimit të pagesave.
Bartësit e qarkullimit pagesor janë Banka Popullore e Republikës së Maqedonisë së Veriut, bankat vendore, të cilat kanë leje për realizimin e qarkullimit pagesor, filiale të bankave të huaja, Trezori i Ministrisë së Financave dhe Trezori i Fondit të Sigurimeve Shëndetësore, në cilësinë e bartësve të veçantë të qarkullimit pagesor.
Pjesëmarrës në qarkullimin e pagesave mund të jenë të gjithë rezidentët apo jo-rezidentët, personat fizikë ose juridikë të cilët ushtrojnë veprimtari të regjistruara, ose personat tjerë fizikë të cilët pagesat në denarë i kryejnë përmes institucioneve përgjegjëse për qarkullimin e pagesave.
Sistemi i qarkullimit të pagesave në Republikën e Maqedonisë së Veriut ofron funksionalitet dhe transparencë në mënyrën e kryerjes së transaksioneve financiare dhe ofron më afër subjektet juridike me bankat e tyre. Sistemi i qarkullimit të pagesave mbështetet në tre nën-sisteme edhe atë:
- Në krye të piramidës qëndron sistemi i Bankës Popullore të Republikës së Maqedonisë së Veriut (BPRMV) i ashtuquajtur MIPS , nëpërmjet së cilës realizohen pagesat ndërbankare të shumave të mëdha (mbi 1 milion denarë) dhe secili transaksion individual kryhet në kohë reale nëpërmjet llogarive të bankave tek BPRM, për çka ky lloj i pagesës është më i shtrenjtë dhe përdoret për pagesa të shumave të larta dhe për pagesa emergjente.
- Sistemi i dytë është Shtëpia e Kliringut (Clearing House) një sistem ky që shërben për klerimin e urdhër pagesave kreditore me vlerë të vogël (deri në 1 milion denarë) të cilat dërgohen në paketa dhe që shlyen në mënyrë periodike rezultatet neto të klerimit. Shlyerja e pozicioneve neto të klerimit të bankave bëhet në fund të ditës së punës në sistemin e BPRM dhe prandaj përmes këtij sistemi kryhen urdhëresa me vlera më të vogla dhe jo aq të rëndësishme. Mjetet e proceduara përmes këtij sistemi urdhërdhënësi mund t’i përdorë pas përfundimit të shlyerjes.
- Për kryerjen e pagesave përmes subjekteve deponente në të njëjtën bankë afariste përdoret sistemi ipër pagesa interne në Bankë. . Këto pagesa janë më të lira dhe kryhen në momentin e procesimit të urdhërpagesës. Sa më i madh të jetë numri i mbajtësve të llogarive në një bankë aq më e madhe është mundësia për të përdorur këtë sistem të pagesave.
Në sistemin e ri pagesor, subjektet juridike mund të kenë llogari në një bankë dhe më shumë llogari në më shumë banka. Se sa llogari do të mbajë një subjekt juridik, është një vendim i rëndësishëm afarist pasi pasojat reflektohen jo vetëm në lartësinë e harxhimeve të qarkullimit pagesor por edhe në transparencën dhe likuiditetin e punës.
Të gjitha llogaritë e hapura në bankë evidentohen në Regjistrin e mbajtësve të llogarive bankare, i menaxhuar nga Shtëpia e Kliringut, ku të gjitha bankat janë të obliguara të paraqesin të dhënat nga regjistri i tyre të mbajtësve të llogarive.
Instrumentet e pagesave që më së shumti përdoren për qarkullimin e pagesave në vend, të përcaktuara nga „"Udhëzimi për formën dhe përmbajtjen e instrumenteve të pagesave për kryerjen e qarkullimit të pagesave në vend" “ (Gazeta zyrtare e RM 43/2001 dhe 103/2001), janë:
Fletëpagesa (formulari PP10);
Urdhëresa për pagesën e parave të gatshme (formulari PP40);
Urdhëresa për bartje (formulari PP30);
Urdhëresa për pagesën e të ardhurave publike (formulari PP50);
Urdhëresa përmbledhëse për pagesën e të gjithë rrogës (formulari PP53)
kryerjes së qarkullimit të pagesave në vend do t’ju nevojiten edhe këto informata:
Personi për kontakt
Neda Radnjanska, Përgjegjës i shërbimit për llogaritë transakcionale
Telefon: (02) 3168-265
Fax: (02) 3220-987
e-mail: